Ίκτερος είναι το κίτρινο χρώμα στο δέρμα εξαιτίας μιας ουσίας που λέγεται χολερυθρίνη. Τα μωρά γεννιούνται με ανώριμο συκώτι, με αποτέλεσμα να μη μπορούν να απομακρύνουν αποτελεσματικά αυτήν την ουσία.
Αυτό σημαίνει ότι πολλά νεογνά θα εμφανίσουν το λεγόμενο φυσιολογικό ίκτερο, ένα εμφανές κίτρινο χρώμα ιδιαίτερα έντονο στις τρεις με τέσσερις ημέρες μετά τη γέννηση, το οποίο σταδιακά εξαφανίζεται μέσα στις πρώτες εβδομάδες.
Ο φυσιολογικός ίκτερος απαιτεί μόνο παρακολούθηση από τη μεριά του γιατρού.
Εξετάσεις αίματος για την τιμή της χολερυθρίνης είναι καλό να γίνονται με περίσκεψη, εφόσον προκαλούν πόνο, μπορεί να αγχώσουν αναίτια και να δώσουν το έναυσμα για λανθασμένες πρακτικές.
Εξάλλου υπάρχουν και αναίμακτες μέθοδοι για τη μέτρηση της χολερυθρίνης. Συχνά είναι αρκετή απλή έκθεση του μωρού στο φως της ημέρας για κάποια χρονικά διαστήματα μέσα στο 24ωρο.
Αν ο ίκτερος είναι έντονος είναι πιθανό να γίνει φωτοθεραπεία, να τοποθετηθεί δηλαδή το μωρό κάτω από μια λάμπα στο μαιευτήριο ώστε η χολερυθρίνη να απορροφηθεί πιο γρήγορα.
Σε αυτήν την περίπτωση ο θηλασμός όχι μόνο πρέπει να συνεχιστεί, αλλά να γίνουν προσπάθειες για αποτελεσματικότερη τεχνική και πιο συχνό τάισμα στο στήθος.
Τσάι, νερό, ζαχαρόνερο και ξένο γάλα δεν έχουν σημαντική θέση στην αντιμετώπιση του νεογνικού ικτέρου.
Πολύ υψηλά επίπεδα χολερυθρίνης στο αίμα του παιδιού μπορούν να προκαλέσουν κερνίκτερο, μια σπάνια αλλά πολύ σοβαρή πάθηση με μόνιμα νευρολογικά προβλήματα. Ο κερνίκτερος συχνά συσχετίζεται με το λεγόμενο «ίκτερο του μη θηλασμού».
Πρόκειται για γυναίκες που δεν έκαναν καλό ξεκίνημα, δε θήλασαν αμέσως το μωρό τους, δεν έμαθαν τις σωστές τεχνικές για την τοποθέτηση του μωρού στο στήθος και το πιάσιμο της θηλής, πήραν λάθος οδηγίες από επαγγελματίες υγείας και έφυγαν από το μαιευτήριο χωρίς το μωρό να παίρνει στην πραγματικότητα γάλα από το στήθος και χωρίς ραντεβού στο σπίτι με ειδικό γαλουχίας.
Τα μωρά αυτά επιστρέφουν σύντομα στο νοσοκομείο βαριά άρρωστα και αφυδατωμένα, με σημαντική πιθανότητα να πάθουν κερνίκτερο.
Ωστόσο για τις περιπτώσεις αυτές φυσικά και δε φταίει ο θηλασμός αλλά η κακή υποστήριξη της θηλάζουσας μητέρας από το σύστημα υγείας, που οδήγησε σε αναποτελεσματικό θηλασμό, μεγάλη απώλεια βάρους και σε ένα άρρωστο παιδί.
Διάβασε επίσης 7 απλά βήματα για επιτυχία στον θηλασμό
Πρώιμος, ανεμπόδιστος, επιτυχημένος θηλασμός με σωστή καθοδήγηση από το μαιευτήριο δε θα φέρει σχεδόν ποτέ ένα παιδί στο δρόμο του κερνίκτερου.
Ο αποκλειστικός θηλασμός είναι ο φυσιολογικός τρόπος διατροφής για τα βρέφη. Ο φυσιολογικός ίκτερος είναι συχνά παρατεταμένος σε μωρά που θηλάζουν.
Είναι πιθανό να παραμείνουν κίτρινα για αρκετές εβδομάδες, έως και τρεις μήνες. Η αιτία είναι άγνωστη αλλά το σίγουρο είναι ότι δεν πρόκειται για πρόβλημα υγείας. Τα μωρά αυτά είναι εντελώς φυσιολογικά και το επίμονο κιτρίνισμά τους δεν έχει καμία άμεση ή απώτερη συνέπεια.
Τελευταίες έρευνες μάλιστα προσφέρουν ενδείξεις ότι ο παρατεταμένος ίκτερος του θηλασμού ίσως αποτελεί πλεονέκτημα για το μωρό που θηλάζει, σε σύγκριση με εκείνο που παίρνει μπιμπερό.
Η χολερυθρίνη είναι αντιοξειδωτική ουσία και δυνητικά χρήσιμη, με θετικό ρόλο. Πολλές παράμετροι του ζητήματος βρίσκονται ακόμα υπό έρευνα.
Εκείνο που οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν είναι ότι ένα βρέφος δύο μηνών που είναι ελαφρώς κίτρινο, θηλάζει αποκλειστικά, μεγαλώνει σωστά, έχει φυσιολογικά κόπρανα (όχι άσπρα ή αποχρωματισμένα) και φυσιολογικά ούρα (όχι σκούρα ή υπέρχρωμα) και φαίνεται υγιές στην κλινική εξέταση του γιατρού, δεν χρειάζεται σε καμία περίπτωση να σταματήσει, προσωρινά ή μόνιμα, το θηλασμό.
Πολλές μητέρες έχουν διακόψει τη γαλουχία αναίτια, ενάντια στα επιστημονικά δεδομένα.
Ο γιατρός πρέπει να καθησυχάσει τον εαυτό του και τους γονείς, παραγγέλνοντας κάποιες απλές εξετάσεις ώστε να αποκλειστούν σπάνιες αιτίες παρατεταμένου ικτέρου, και έπειτα πρέπει να ενθαρρύνει τη συνέχιση της γαλουχίας.
Διάβασε επίσης Λανθασμένες οδηγίες που βλάπτουν το μητρικό θηλασμό
Στέλιος Παπαβέντσης MRCPCH DCH IBCLC 2011
