Σχολικός εκφοβισμός / bullying
Ο εκφοβισμός στα σχολεία είναι ένα φαινόμενο που δεν είναι καθόλου πρόσφατο, πρώτη φορά μελετήθηκε το 1978 στην Νορβηγία. Σε πολλά επιστημονικά περιοδικά εμφανίζεται ο όρος “Bulling”, στα ελληνικά “εκφοβισμός” ή “νταηλίκι”. Μελέτες και έρευνες διεξάγονται από την δεκαετία του ’70 αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τότε εμφανίστηκε το φαινόμενο αφού αποτελεί ένα ακόμη μέσο εκδήλωσης βίαιης συμπεριφοράς η όποια υπάρχει από την δημιουργία του ανθρώπου.
Τι είναι σχολικός εκφοβισμός;
Σχολικός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο παραβατικότητας τους φάσματος της σχολικής ηλικίας και κατάχρησης εξουσίας. Έχει να κάνει με συνειδητή χρήση βίας που εκδηλώνεται με πράξη, στάση, ή χειρισμό εις βάρος ενός ατόμου ή πολλών. Στόχο έχει να προκληθεί πόνος, αναστάτωση, και ένδειξη δύναμης/ισχύς . Το εύρος της συμπεριφοράς μπορεί να είναι από μια σύντομη χρονική περίοδο μέχρι ολόκληρα χρόνια. Τα κύρια χαρακτηριστικά του σχολικού εκφοβισμού είναι α) η πρόθεση του θύτη να βλάψει το θύμα, β) το αποτέλεσμα του εκφοβισμού περιλαμβάνει άμεσους και έμμεσους τρόπους δ) η επανάληψη ε) η ασυμμετρία δύναμης του «ανώτερου» και «κατώτερου»
Τι δεν είναι σχολικός εκφοβισμός;
Πολλές φορές μπορεί να παρακολουθήσουμε ένα περιστατικά και να το θεωρήσουμε ως σχολικό εκφοβισμό γι’ αυτό θα ήταν καλό να ξεχωρίζουμε και τι δεν είναι σχολικός εκφοβισμός. Όταν τα εμπλεκόμενα άτομα/παιδιά είναι ίσης δύναμης και όχι άνισης, λόγω αριθμού, σωματικής διάπλασης, κοινωνικής θέσης, κουλτούρας, τότε πρόκειται για σύγκρουση, βίαιη ναι, αλλά όχι εκφοβιστική συμπεριφορά. Επίσης όμοια συναισθηματική αντίδραση, που σημαίνει ότι και οι δύο μαθητές είναι θυμωμένοι και όχι όπως στον εκφοβισμό όπου ο μαθητής – στόχος φοβάται και αδυνατεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Υπάρχει επίσης η περίπτωση του πειράγματος, όπου οι μαθητές κάνουν αστεία μεταξύ τους διασκεδάζοντας και οι δύο αληθινά.
Μορφές σχολικού εκφοβισμού
Λεκτικός
Σωματικός
Ηλεκτρονικός
Κοινωνικός
Ρατσιστικός
Σεξουαλικός
Η εκπαιδευτική κοινότητα έχει ευθύνη και τον πρώτο ρόλο στην εφαρμογή πρακτικών για πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού με την έμπρακτη και πολύπλευρη στήριξη της κοινωνίας και της πολιτείας. Απαραίτητο για την επιτυχία αυτού του στόχου όμως είναι η προϋπόθεση της ορθής εκπαίδευσης των δασκάλων και των καθηγητών για την αντιμετώπιση του φαινομένου, αλλά και η συμμετοχή του γονέα στον έλεγχο των παιδιών τους. Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας θεωρούμε την διαρκή συνεργασία των γονέων και των εκπαιδευτικών με τους μαθητές. Είναι χρέος μας να παρέχουμε ένα ασφαλές και υγιές σχολικό περιβάλλον που να αντιμετωπίζονται όλοι με σεβασμό και όπως είπε ο Πυθαγόρας (580-490π.Χ.) «Αρχή πολιτείας απάσης νέων τροφάς».
Φοιτήτρια Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου
Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών
Τμήμα Ψυχολογίας
