Η Κύπρος είναι ευλογημένη με άφθονη ηλιοφάνεια με πάνω από 300 ηλιόλουστες μέρες τον χρόνο. Αν και αυτό χαρίζει ζωντάνια, ενέργεια και μας καλεί να ζούμε περισσότερο έξω, φέρνει μαζί του και προκλήσεις, ιδιαίτερα για τα μικρά παιδιά.
Η ηλιακή προστασία είναι σημαντική πρωτίστως για την υγεία. Γιατί η σωστή προστασία από τον ήλιο είναι απαραίτητη για τα παιδιά, πώς να διαλέγουμε το κατάλληλο αντηλιακό και πώς να το χρησιμοποιούμε αποτελεσματικά — με βάση έγκυρες ιατρικές οδηγίες και συστάσεις.
Γιατί είναι τόσο σημαντική η προστασία από τον ήλιο;
Ο ήλιος, όσο απαραίτητος είναι για τη ζωή και τη διάθεσή μας, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στο δέρμα – ειδικά στο ευαίσθητο παιδικό δερματάκι. Αυτό οφείλεται στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV) που εκπέμπει, η οποία χωρίζεται σε δύο βασικά είδη: UVA και UVB.
- Οι ακτίνες UVB είναι υπεύθυνες κυρίως για τα ηλιακά εγκαύματα. Είναι πιο ισχυρές τις μεσημεριανές ώρες και επηρεάζουν την επιφανειακή στοιβάδα του δέρματος.
- Οι ακτίνες UVA, από την άλλη, διεισδύουν πιο βαθιά στο δέρμα και ευθύνονται για τη γήρανση, τις ρυτίδες, αλλά και για μακροχρόνιες βλάβες που μπορούν να φτάσουν μέχρι το DNA των κυττάρων του δέρματος.
Η Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας (AAD) επισημαίνει ότι η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία στην παιδική ηλικία παίζει καθοριστικό ρόλο στην εμφάνιση καρκίνου του δέρματος – όπως το μελάνωμα – αργότερα στη ζωή. Κι αυτό γιατί οι ηλιακές βλάβες που «γράφονται» στο δέρμα σε μικρή ηλικία δεν σβήνουν, αλλά συσσωρεύονται.
Πέρα από τον αυξημένο αυτό κίνδυνο, πρέπει να θυμόμαστε ότι:
- Το δέρμα των παιδιών είναι πολύ πιο λεπτό και ευαίσθητο από των ενηλίκων. Αυτό σημαίνει ότι απορροφά περισσότερη ακτινοβολία και καίγεται πιο εύκολα.
- Τα παιδιά περνούν πολλές ώρες έξω, σε παιδότοπους, αυλές σχολείων, εκδρομές, θάλασσα. Όλη αυτή η έκθεση, ακόμα και για λίγη ώρα κάθε μέρα, έχει σωρευτική επίδραση.
- Ένα μόνο σοβαρό ηλιακό έγκαυμα κατά την παιδική ηλικία μπορεί να διπλασιάσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος ως ενήλικας, σύμφωνα με μελέτες του Skin Cancer Foundation.
Αλλά δεν πρέπει να σκεφτόμαστε μόνο τις “επικίνδυνες ώρες στην παραλία”, γιατί τα παιδιά εκτίθενται στον ήλιο καθημερινά, ακόμα και για δέκα λεπτά στην αυλή. Και κάθε φορά που το δέρμα κοκκινίζει ή νιώθει “καυτό”, αυτό είναι ένα μικρό σοκ – μια μικρή βλάβη – που προστίθεται στις προηγούμενες.
Η ηλιακή προστασία, λοιπόν, δεν είναι μια υπερβολή, ούτε μόνο για το καλοκαίρι. Είναι μια απαραίτητη καθημερινή φροντίδα, όπως το να πίνουν νερό, να φορούν ζώνη στο αυτοκίνητο ή να πλένουν τα δόντια τους. Γιατί το δέρμα θυμάται.
Πώς να επιλέξω το σωστό αντηλιακό για το παιδί μου;
Όταν αγοράζεις αντηλιακό για το παιδί σου, να έχεις υπόψιν σου ότι δεν είναι όλα τα προϊόντα ίδια. Υπάρχουν μερικά βασικά σημεία που πρέπει να προσέξεις για να είσαι σίγουρη ότι προσφέρεις στο παιδί σου την καλύτερη δυνατή προστασία.
1. Να γράφει “Ευρύ Φάσμα” ή “Broad Spectrum”
Αυτό σημαίνει ότι το αντηλιακό προστατεύει και από τις δύο βλαβερές ακτίνες του ήλιου: τις UVA (που γερνούν το δέρμα σε βάθος) και τις UVB (που προκαλούν εγκαύματα στην επιφάνεια). Αν δεν γράφει “ευρύ φάσμα”, δεν προσφέρει πλήρη προστασία.
2. Δείκτης προστασίας SPF 30 ή παραπάνω
Ο SPF δείχνει πόσο καλά προστατεύει το προϊόν από τα εγκαύματα. Για καθημερινή χρήση, το SPF 30 είναι το ελάχιστο που προτείνουν οι ειδικοί. Αν όμως το παιδί σου θα παίξει στην παραλία, θα πάει εκδρομή ή θα είναι πολλές ώρες έξω, διάλεξε SPF 50.
3. Να είναι ανθεκτικό στο νερό (“Water resistant”)
Αν το παιδί ιδρώνει, παίζει με νερό ή κολυμπάει, το αντηλιακό χάνεται. Γι’ αυτό, φρόντισε να επιλέξεις προϊόν που γράφει ότι αντέχει στο νερό, ώστε να μην φεύγει τόσο εύκολα. Παρόλα αυτά, πρέπει πάντα να το ανανεώνεις μετά από μπάνιο ή έντονο ιδρώτα.
4. Να είναι κατάλληλο για ευαίσθητο δέρμα
Τα παιδικά δερματάκια είναι ευαίσθητα. Απόφυγε προϊόντα που περιέχουν:
- Άρωμα ή έντονα χημικά
- Συντηρητικά όπως parabens
- Φίλτρα όπως oxybenzone που μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμούς
Προτίμησε φυσικά αντηλιακά με ορυκτά φίλτρα, όπως το zinc oxide και το titanium dioxide, που δημιουργούν ένα φιλμ πάνω στο δέρμα και αντανακλούν τον ήλιο χωρίς να απορροφώνται.
Πότε και πώς εφαρμόζω το αντηλιακό;
Η σωστή εφαρμογή είναι εξίσου σημαντική με την επιλογή.
- Βάλε το αντηλιακό 20-30 λεπτά πριν βγει το παιδί στον ήλιο.
Το δέρμα χρειάζεται χρόνο για να το απορροφήσει και να ξεκινήσει η δράση του. - Ανανέωσε κάθε 2 ώρες.
Ακόμα και το πιο δυνατό αντηλιακό δεν προστατεύει για ώρες αν το παιδί ιδρώσει ή μπει στο νερό. Αν σκουπίσεις το παιδί με πετσέτα, ξαναβάλε αντηλιακό. - Μην ξεχνάς τα “δύσκολα” σημεία:
- Αυτιά
- Πίσω από τον λαιμό
- Πάνω μέρος ποδιών
- Μύτη και μέτωπο
- Πλάτη
- Ναι, και στις συννεφιασμένες μέρες!
Ο ήλιος “περνάει” μέσα από τα σύννεφα. Πάνω από το 80% της UV ακτινοβολίας φτάνει στο δέρμα ακόμα και χωρίς να βλέπεις τον ήλιο.
Η προστασία δεν σταματά στο αντηλιακό
Το αντηλιακό είναι βασικό, αλλά δεν αρκεί μόνο του. Οι ειδικοί (όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) προτείνουν να το συνδυάζεις με:
- Καπέλο που προστατεύει πρόσωπο, αυτιά και σβέρκο
- Γυαλιά ηλίου με 100% προστασία από την UV ακτινοβολία
- Ανοιχτόχρωμα και ελαφριά ρούχα, που καλύπτουν τους ώμους και τα χέρια
- Σκιά ή αποφυγή του ήλιου μεταξύ 11:00 και 16:00, όταν “καίει” περισσότερο
Βρέφη κάτω των 6 μηνών
Τα πολύ μικρά μωρά δεν πρέπει να εκτίθενται καθόλου στον ήλιο. Το δέρμα τους είναι εξαιρετικά ευαίσθητο και δεν μπορεί να “αντέξει” τις ακτίνες του ήλιου. Η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία συνιστά:
- Να κρατάμε τα μωρά σε σκιά
- Να φορούν καπέλο και μακριά, δροσερά ρούχα
- Αν είναι απολύτως απαραίτητο, μπορείς να βάλεις πολύ μικρή ποσότητα αντηλιακού μόνο σε μικρές εκτεθειμένες περιοχές, όπως τα χεράκια ή τα μαγουλάκια – πάντα μετά από σύσταση παιδιάτρου.
Η προστασία από τον ήλιο δεν είναι εποχιακή πολυτέλεια – είναι καθημερινή ανάγκη, ειδικά για τα παιδιά μας που έχουν ευαίσθητο δέρμα και περνούν ώρες έξω. Με το σωστό αντηλιακό, λίγη προσοχή και καλές συνήθειες, μπορούμε να τα κρατήσουμε ασφαλή, χωρίς να τους στερήσουμε τη χαρά του ήλιου.
