Αυτά είναι λόγια γυναικών που υποφέρουν από την επιλόχειο κατάθλιψη:
«Όλη την ώρα κλαίω. Δεν μπορώ να οργανωθώ με τίποτα εδώ και καιρό. Είναι τόσα που πρέπει να κάνω. Νιώθω μια ολοκληρωτική αποτυχία ως μητέρα.»
«Δεν μπορώ να αποφασίσω τι θέλω ή τι πρέπει να κάνω. Νιώθω γεμάτη με μπερδεμένες σκέψεις και νιώθω ότι ξεσπάω σε όλους για μικροπράγματα. Θα έπρεπε να νιώθω χαρούμενη και ευτυχισμένη, αλλά αντιθέτως νιώθω μίζερη και δυστυχισμένη.»
«Το μωρό κλαίει συνεχώς και δεν μπορώ να κάνω τίποτα για αυτό. Νιώθω ότι είμαι μια αποτυχημένη και θυμώνω τόσο με τον εαυτό μου. Μετά νιώθω ενοχές που θυμώνω τόσο πολύ. Δεν είναι λάθος του μωρού. Είναι καθαρά δικό μου λάθος.»
«Νιώθω σα να έχω χάσει εντελώς την αυτοπεποίθηση μου. Φαίνομαι χάλια και νιώθω πολύ μεγάλη δυσφορία καθημερινά.»
Τί είναι η επιλόχειος κατάθλιψη;
Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι ένα είδος κατάθλιψης που αναπτύσσεται στην μητέρα μετά από την γέννηση του μωρού. Η κατάθλιψη μπορεί κάποιες φορές να ξεκινήσει στην αρχή της εγκυμοσύνης, αλλά θα λέγεται επιλόχειος κατάθλιψη μόνο αν τα συμπτώματα της συνεχίσουν και μετά την γέννηση.
Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι σχετικά συχνή και περίπου 14 στις 100 γυναίκες που θα γεννήσουν, θα βιώσουν αυτό το είδος κατάθλιψης.
Το ποσοστό μπορεί να είναι μεγαλύτερο καθώς πολλές γυναίκες επιλέγουν να μην αναζητούν βοήθεια ή να μην εκφράζουν τα συναισθήματα τους στους γύρω τους.
Πώς η επιλόχειος κατάθλιψη διαφέρει από την “κανονική” κατάθλιψη;
Τα συμπτώματα είναι ακριβώς τα ίδια. Η καθημερινή πεσμένη διάθεση και η απώλεια ενδιαφέροντος σε δραστηριότητες που πριν ήταν ευχάριστες είναι τα κυρίαρχα συμπτώματα. Η μόνη διαφορά είναι ότι στην επιλόχειο κατάθλιψη τα συμπτώματα αυτά ξεκινούν γύρω στους 3 μήνες αφότου έχει γεννηθεί το παιδί. Είναι πιθανόν τα συμπτώματα να ξεκινήσουν και αργότερα, αλλά αν για παράδειγμα ξεκινήσουν 1 χρόνο μετά την γέννηση του παιδιού, τότε δεν μπορούμε να μιλάμε για επιλόχειο κατάθλιψη. Το ενθαρρυντικό κομμάτι είναι ότι, όπως και με τις περισσότερες μορφές κατάθλιψης, η επιλόχειος κατάθλιψη έχει θετική θεραπευτική έκβαση και οι περισσότερες γυναίκες αναρρώνουν πλήρως.
Υπάρχουν άλλα συμπτώματα που μπορεί να βιώσει μια γυναίκα μετά την γέννηση;
Υπάρχουν άλλες δύο δύσκολες συναισθηματικά καταστάσεις που μπορεί να βιώσει μια γυναίκα μετά την γέννηση.
Η πρώτη κατάσταση έχει να κάνει με μια ήπια μορφή κατάθλιψης που συμβαίνει στις 8 από τις 10 γυναίκες μερικές μέρες μετά την γέννηση. Συνήθως, η μητέρα αισθάνεται έντονη συναισθηματική φόρτιση και μπορεί να ξεσπάσει σε κλάματα χωρίς κάποιον ιδιαίτερο λόγο. Κάποιες άλλες μπορεί να νιώθουν άγχος, ένταση, κόπωση και να έχουν δυσκολίες στην έλευση του ύπνου. Οι ξαφνικές ορμονολογικές αλλαγές σε συνδυασμό με το οργανικό τραύμα της γέννησης, μπορεί να οδηγήσει σε τέτοια δυσφορικά συναισθήματα. Βέβαια, αυτά κρατάνε μία με δύο μέρες και τείνουν να εξασθενούν σε ένταση και συχνότητα. Στην περίπτωση που συνεχίζονται, τότε μπορεί να είναι η έναρξη της επιλόχειου κατάθλιψης.
Η δεύτερη κατάσταση είναι λιγότερη συχνή και ονομάζεται επιλόχειος ψύχωση. Αυτή συμβαίνει σε 1 στις 1000 γυναίκες και είναι πιο σοβαρή από την επιλόχειο κατάθλιψη. Ξεκινάει ξαφνικά τις πρώτες 2 εβδομάδες μετά την γέννηση με πολύ πεσμένη διάθεση και αποδιοργανωτική συμπεριφορά. Οι γυναίκες με επιλόχειο ψύχωση μπορεί να γίνουν ιδιαίτερα ανήσυχες και μπερδεμένες έχοντας συνήθως αλλόκοτες και ανησυχητικές πεποιθήσεις για τον εαυτό τους και το μωρό. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα πρέπει αμέσως να αναζητήσετε βοήθεια από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας και από τον γιατρό σας. Η θεραπεία αποτελείται από φαρμακευτική αγωγή και ίσως μία βραχύχρονη παραμονή της μητέρας και του μωρού στην κλινική. Παρόλο που μια τέτοια κατάσταση μπορεί να είναι τρομακτική για την μητέρα και όλη την οικογένεια, συνήθως η θεραπεία είναι πολύ αποτελεσματική και οι περισσότερες μητέρες αναρρώνουν πλήρως.
Ποιά είναι τα συμπτώματα της επιλόχειου κατάθλιψης;
Συναισθήματα:
- Αισθάνεστε απελπισία και νιώθετε λυπημένη και θυμωμένη
- Κλαίτε πολύ ή νιώθετε πολύ αδύναμη για να κλάψετε
- Νιώθετε ανάξια
- Η διάθεση σας αλλάζει πολύ γρήγορα
- Νιώθετε ενοχικά
- Απώλεια ενδιαφερόντων και ευχαρίστησης
- Είστε αγχωμένη, πανικοβλημένη και υπάρχει έντονη ανησυχία
- Είστε ευερέθιστη και δε νιώθετε όπως θα θέλατε για το μωρό σας
Σωματικά συμπτώματα:
- Απώλεια ενέργειας και αίσθημα κόπωσης
- Δυσκολίες στον ύπνο
- Αδυναμία να χαλαρώσετε
- Οι κινήσεις σας είναι είτε πολύ αργές (βραδύτητα) είτε πολύ νευρικές και γρήγορες (διέγερση)
- Έλλειψη ενδιαφέροντος για σεξ
- Αλλαγές στην όρεξη – τρώτε πολύ ή τρώτε πολύ λίγο
Σκέψεις: όταν οι άνθρωποι έχουν καταθλιπτική διάθεση, γίνονται “ειδικοί” στο να σκέφτονται με έναν αρνητικό τρόπο.
- Αρνητική αυτοκριτική: Είμαι άχρηστη σαν μητέρα’, ‘Φαίνομαι χάλια’, ‘Δεν μπορώ να καταλάβω τι λέει αυτό το άρθρο, θα πρέπει να είμαι πολύ άχρηστη!’
- Υπερβολική ανησυχία: ‘Το μωρό δεν ταΐζεται σωστά!’
- Αυθαίρετα συμπεράσματα: ‘Είναι καθαρά δικό μου λάθος!’
- Περιμένοντας το χειρότερο σενάριο: ‘Όλα θα πάνε στραβά και ποτέ δεν πρόκειται να νιώσω καλά’
- Σκέψεις απελπισίας: ‘Δεν υπάρχει ελπίδα. Μερικές φορές πιστεύω ότι όλοι θα αισθανόντουσαν καλύτερα, αν δεν ήμουν εδώ’
- Αρνητικές σκέψεις για τους άλλους και τον κόσμο: ‘Όλοι αντιμετωπίζουν αυτά που τους συμβαίνουν, ενώ εγώ είμαι ανίκανη να το κάνω. Δε νοιάζεται κανείς για εμένα και το πώς νιώθω’ – ‘Τι τρομακτικό μέρος για να φέρεις ένα παιδί…’
Η σκέψη, αλλά και η συμπεριφορά επηρεάζεται και με άλλους τρόπους:
- Έλλειψη συγκέντρωσης
- Αναποφασιστικότητα
- Μπερδεμένες σκέψεις
- Αποφυγή κοινωνικών συναναστροφών
- Αναβλητικότητα
- Περισσότεροι τσακωμοί στο σπίτι και απώλεια ελέγχου των αρνητικών συναισθημάτων
Αν παρουσιάζετε κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα και νιώθετε έτσι για την περισσότερη διάρκεια της ημέρας τις τελευταίες 2 εβδομάδες ή και περισσότερο, τότε είναι πολύ πιθανόν να πάσχετε από κάποια μορφή κατάθλιψης. Αν αυτά έχουν ξεκινήσει τις πρώτες εβδομάδες ή μήνες αφότου γεννήσατε, τότε είναι πολύ πιθανόν να πάσχετε από την επιλόχειο κατάθλιψη.
Πρέπει να ζητήσω βοήθεια;
Αν πάσχετε από επιλόχειο κατάθλιψη, είναι σημαντικό να το αποδεχτείτε και να αναζητήσετε βοήθεια από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας. Θυμηθείτε, ότι η επιλόχειος κατάθλιψη ανταποκρίνεται πολύ καλά στην ψυχολογική θεραπεία.
Συνήθως, η επιλόχειος κατάθλιψη δεν αναγνωρίζεται εγκαίρως. Συμβαίνει την ίδια στιγμή που συμβαίνουν σημαντικές αλλαγές στην ζωή του ζευγαριού και οι καινούριες μητέρες συνήθως δεν γνωρίζουν τι είναι φυσιολογικό ή τι να περιμένουν μετά από μια γέννα. Το πρόβλημα μπορεί να ξεκινήσει ύπουλα και να αυξηθεί σταδιακά, κάνοντας τις νέες μητέρες να πιστεύουν ότι είναι ανίκανες να το αντιμετωπίσουν, αντί να αναγνωρίσουν ότι πάσχουν από επιλόχειο κατάθλιψη. Άλλες γυναίκες αισθάνονται ντροπή και μειονεξία, με αποτέλεσμα να ‘κρύβουν’ τα συμπτώματα τους.
Ποιες γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στην επιλόχειο κατάθλιψη;
Όλες οι γυναίκες μετά την γέννα είναι πιθανόν να αναπτύξουν επιλόχειο κατάθλιψη ή να έχουν πεσμένη διάθεση. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα για μια γυναίκα να αναπτύξει επιλόχειο κατάθλιψη.
- Αν είχατε κατάθλιψη στο παρελθόν
- Αν η γέννα αποτέλεσε για εσάς μία επίπονη και τραυματική εμπειρία
- Αν έχετε προβλήματα στην σχέση σας
- Αν βιώνετε άλλες δυσκολίες στην ζωή σας (π.χ. οικονομικά προβλήματα)
- Αν είστε κοινωνικά απομονωμένη (χωρίς οικογένεια ή φίλους να σας υποστηρίξουν)
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει, ότι όποιος βιώνει τα παραπάνω, θα αναπτύξει επιλόχειο κατάθλιψη.
Από τι προκαλείται η επιλόχειος κατάθλιψη;
Η γέννηση ενός μωρού φέρνει σημαντικές αλλαγές στην οικογένεια. Οι νέες μητέρες βιώνουν:
Βιολογικές αλλαγές (ξαφνικές ορμονολογικές αλλαγές).
Σωματικές αλλαγές (οργανικός πόνος ιδιαίτερα μετά από καισαρική, έλλειψη ξεκούρασης και αϋπνία, πιθανότητα φτωχής σε θρεπτικά συστατικά διατροφής, μείωση αυτοπεποίθησης και αρνητική εικόνα σώματος λόγω των αλλαγών που συμβαίνουν στο σχήμα του σώματος μετά την γέννηση).
Συναισθηματικές αλλαγές (μερικές γυναίκες έχουν την προσδοκία ότι πρέπει να νιώσουν υπέροχα μετά την γέννηση, ωστόσο αυτό δεν ισχύει καθώς κάποιες μπορεί να νιώσουν στην αρχή εξουθενωμένες και αποστασιοποιημένες και αυτό είναι απόλυτα αναμενόμενο).
Κοινωνικές αλλαγές (απαιτήσεις βρέφους και ελάττωση κοινωνικής ενεργητικότητας, δυσκολίες στην σχέση του ζευγαριού, μύθοι και εξιδανίκευση, από τα ΜΜΕ και τα περιοδικά, της περιόδου μετά την γέννηση ως μία “τέλεια” περίοδο όπου η μητέρα θα έπρεπε να αισθάνεται υπέροχα, δυσκολίες στην φροντίδα του βρέφους λόγω εργασιακών υποχρεώσεων της μητέρας).
Είναι πολύ πιθανόν, η ανάπτυξη της επιλόχειου κατάθλιψης να σχετίζεται με έναν συνδυασμό των παραπάνω αλλαγών.
Αν συνυπάρχουν και άλλα στρεσογόνα γεγονότα την περίοδο εκείνη, σίγουρα μπορεί να αποτελέσουν επιβαρυντικό παράγοντα. Τέτοια γεγονότα μπορεί να είναι μία προηγούμενη αποβολή, πένθος, οικονομικά προβλήματα και πρακτικά προβλήματα στο σπίτι. Τέλος, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η πιο πιθανή αιτία του στρες είναι η ίδια η αλλαγή και τίποτα δεν αλλάζει τη ζωή σας τόσο ξαφνικά όσο η γέννηση ενός μωρού.
Διάβασε επίσης Πάλεψα με τις κρίσεις πανικού και νίκησα
Πηγή: e-psychology.gr
http://bit.ly/2CWdjJd
