Κανόνας του Εσώρουχου | Μιλώντας στα παιδιά για τη σεξουαλική παρενόχληση

Η συζήτηση με τα παιδιά μας για το θέμα της σεξουαλικής παρενόχλησης προκαλεί σε πολλούς άγχος και αμηχανία.

Οι συζητήσεις σχετικά με τη σεξουαλική παρενόχληση πρέπει να γίνει μέρος των συζητήσεων που κάνουμε ήδη με τα παιδιά, όπως το να μη μιλάμε με αγνώστους.

Οι συζητήσεις αυτές καλύτερα να ξεκινούν όσο ακόμα τα παιδιά είναι μικρά και να γίνονται σε τακτικά διαστήματα.

Ένα στα πέντε παιδιά στην Ευρώπη πέφτει θύμα κάποιας μορφής σεξουαλικής βίας.

Τι λέει ο Κανόνας των Εσωρούχων με απλά λόγια;

Κανείς δεν μπορεί να αγγίξει ή να χαϊδέψει το παιδί στα σημεία του σώματός του που συνήθως καλύπτονται από τα εσώρουχά τους. Και ούτε τα παιδιά επιτρέπεται να αγγίξουν το σώμα άλλων σε αυτά τα σημεία.

Ο κανόνας των Εσωρούχων μπορεί μάλιστα να αποτελέσει ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό εργαλείο πρόληψης κατά της σεξουαλικής κακοποίησης.

Τι είναι σεξουαλική βια / παρενόχληση;

Σεξουαλική βία μπορεί να είναι το ύποπτο άγγιγμα, ο βιασμός, η σεξουαλική παρενόχληση, η θώπευση, η επίδειξη γεννητικών οργάνων, η εκμετάλλευσή μέσω πορνείας και πορνογραφίας, ο διαδικτυακός σεξουαλικός εκβιασμός ή εξαναγκασμός.

Ονόματα

Πολλοί από εμάς μεγαλώσαμε με γονείς οι οποίοι έδιναν εναλλακτικά ονόματα στα γεννητικά όργανα του ανθρώπου. Τώρα όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά.

Πέος και αιδοίο, όχι πουλάκι και μελισσούλα

Σύμφωνα με παιδοψυχολόγους τα εναλλακτικά ονόματα / ορολογίες, μπερδεύουν τα παιδιά.

Αυτό σημαίνει ότι ήρθε η ώρα να αφήσουμε στην άκρη τις αυτοσχέδιες ονομασίες για τα γεννητικά όργανα και να τα αποκαλούμε με το όνομα τους. Να μάθουν τα παιδιά τη σωστή ομολογία των μερών του σώματος και τα όρια για να τα βοηθήσουμε να καταλάβουν τι επιτρέπεται και τι όχι.

Τα παιδιά πρέπει να μάθουν τους σωστούς όρους της ανατομίας, ανάλογα με την ηλικία τους. Αυτό αποθαρρύνει τους δράστες και σε περίπτωση κακοποίησης, βοηθά παιδιά και ενήλικες να χειριστούν το θέμα και να διηγηθούν το περιστατικό.

Για παράδειγμα, αν αισθάνονται πόνο ή έχουν κάποιο άλλο πρόβλημα, θα μπορέσουν να εξηγήσουν πιο σωστά τι τους συμβαίνει.

Κάποια μέρη του σώματος είναι ιδιωτικά και είναι σημαντικό να τα προστατεύουμε με ρούχα και εσώρουχα. Να μάθουν ποια είναι τα σημεία τα οποία δεν πρέπει να τα αγγίζουν ή να τα κοιτάζουν άλλοι άνθρωποι.

Τα γεννητικά όργανα δεν τα εκθέτουμε σε δημόσια θέα και κανείς δεν μπορεί να τα αγγίζει εκτός από τη μαμά και τον μπαμπά στο μπάνιο, ή τον γιατρό.

Στο σημείο αυτό πρέπει να εξηγήσουμε στα παιδιά τη διαφορά αυτής της απαγόρευσης με την εξέταση από έναν ειδικό, ο οποίος μπορεί να χρειαστεί να τα εξετάσει σε σημεία που ονομάζουμε ιδιωτικά ή απαγορευμένα.

Για παράδειγμα, ο γιατρός που κάνει έλεγχο με τα ακουστικά στο στήθος: Θα τους εξηγήσουμε γιατί αυτό επιτρέπεται και σε ποιες περιπτώσεις επιτρέπεται. Με απλά λόγια είναι επιτρεπτό γιατί είναι παρόν μαζί τους και ο γονιός.

Το οχι

Από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να μάθει ένα παιδί από νεαρή ηλικία είναι ότι μπορεί να πει «όχι». Επιτρέπεται να λέει «όχι» σε αγγίγματα που τα κάνουν να νιώθουν άβολα.

Αυτό πρέπει να γίνει ξεκάθαρο γιατί τα παιδιά μεγαλώνοντας μαθαίνουν να ακολουθούν κανόνες και να είναι υπάκουα. Σεβόμαστε και υποστηρίζουμε το παιδί μας αν πει όχι, ακόμα και αν αυτό μας φέρει κάποτε σε δύσκολη θέση. Το πιο σύνηθες παράδειγμα, είναι εάν το παιδί δε θέλει να αγκαλιάσει ένα συγγενικό πρόσωπο θα πρέπει όλοι να το σεβαστούν και εμείς να στηρίξουμε την άρνηση του.

Τα μυστικά

Οι παιδεραστές χρησιμοποιούν συχνά τη μυστικότητα για να χειραγωγήσουν τα παιδιά.

Θα πρέπει να εξηγήσουμε στα παιδιά τη διαφορά των μυστικών με τη μαμά και με άλλο μέλος της οικογένειας ή κάποιο φιλικό πρόσωπο. Επειδή μπορεί και εμείς να ζητήσαμε κάποτε από τα παιδιά να κρατήσουν μυστικό ή να μην αποκαλύψουν το πάρτι έκπληξη που προγραμματίζαμε να κάνουμε σε κάποιο συγγενή.

Οποιοδήποτε μυστικό μας προκαλεί άγχος, αμηχανία, φόβο ή στενοχώρια δε θεωρείται καλό και επομένως δε θα πρέπει να το κρατάμε. Θα πρέπει να το πούμε σε κάποιον ενήλικα που εμπιστευόμαστε (γονέα, δάσκαλο, αστυνομικό, γιατρό).

Πέστε ξεκάθαρα στα παιδιά ότι σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει λόγος να κρατήσουν κάτι μυστικό από εσάς, ειδικά όταν πρόκειται για κάτι που τους κάνει να νιώθουν άβολα ή άσχημα. Και αν κάποιος τους ζητήσει να κρατήσουν κάποιο μυστικό να έρθουν αμέσως σε εσάς και να σας ενημερώσουν.

Τα μικρά παιδιά φοβούνται να μην μπλέξουν, ή μήπως δε θα τα πιστέψουμε ή να μην αναστατώσουν τους γονείς τους μιλώντας για κάτι που είδαν ή συνέβηκε. Νιώθουν αισθήματα ντροπής, ενοχής και φόβου και για αυτό πολλές φορές δεν αποκαλύπτουν μυστικά.

Υπενθυμίστε τους ότι δε θα τιμωρηθούν για κάτι που έκαναν ή είπαν σε κάποιον.

Γνωστοί – άγνωστοι δράστες

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων ο δράστης είναι άτομο που το παιδί γνωρίζει, φιλικό ή συγγενικό πρόσωπο της οικογένειας.

Είναι πολύ δύσκολο, κυρίως για τα μικρά παιδιά, να καταλάβουν ότι κάποιος που ήδη γνωρίζουν μπορεί να τους βλάψει.

Είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε τα σημάδια της βίας στα παιδιά.

Για αυτό είναι χρέος μας να προσέξουμε αν αλλάξει ξαφνικά κάτι στη ζωή του παιδιού μας:

Άλλαξε ξαφνικά η συμπεριφορά του
Φαίνεται εξαιρετικά αγχώδες
Γίνεται αχαρακτήριστα επιθετικό, χωρίς λόγο, χωρίς εμφανή αιτία
Εμφανίζει προβλήματα στον ύπνο
Οι ζωγραφιές του έχουν ως θέμα σεξουαλικό περιεχόμενο
Γνωρίζει πράγματα που δε συνάδουν με την ηλικία του (σεξουαλικά υπονοούμενα, παιχνίδια κ.α)
Φοβάται πρόσωπα ή μέρη που δε φοβόταν παλιότερα
** Από τα σημάδια αυτά δε βγαίνει αυτόματα το συμπέρασμα ότι το παιδί κακοποιείται. Αλλά θα μπορούσαν να αποτελέσουν στοιχεία ότι κάτι άλλο συμβαίνει στο παιδί που έχει επηρεάσει τη συμπεριφορά του.

Βοήθεια | Μπορείς να καταγγείλεις περίπτωση σεξουαλικής κακοποίησης στα πιο κάτω σημεία:

Στον πλησιέστερο Αστυνομικό Σταθμό.
Στο πλησιέστερο επαρχιακό Τμήμα Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων (ΤΑΕ).
Στο Γραφείο Χειρισμού Θεμάτων Βίας στην Οικογένεια και Κακοποίησης Ανηλίκων (τηλ. 22808442), Αρχηγείο Αστυνομίας (Λευκωσία), Τμήμα Καταπολέμησης Εγκλήματος.

Η γραμμή βοήθειας 1440 (ΣΠΑΒΟ) στελεχώνεται από ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς που έχουν εκπαιδευτεί σε τεχνικές επικοινωνίας από το τηλέφωνο. Λειτουργεί σε 24ωρη βάση, 365 μέρες το χρόνο και παρέχεται δωρεάν.

Παρακολούθησε με το παιδί το video που εξηγεί τον κανόνα των εσωρούχων