Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η πρόσβαση σε φθόριο αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα για την προστασία της στοματικής υγείας και θεωρείται μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις για τη δημόσια υγεία (FDI, IADR, WHO 2006: Global consultation on oral health through fluoride).
- Τι είναι το φθόριο και πώς προστατεύει τα δόντια από την τερηδόνα;
Το φθόριο είναι ένα ιχνοστοιχείο που υπάρχει διάχυτο στη φύση, όπως μέσα στο νερό και τα πετρώματα. Το φθόριο είναι η κυριότερη αιτία μείωσης της τερηδόνας τον 20ο αιώνα και συμβάλλει σημαντικά στη δημιουργία υγιών δοντιών.
- Μειώνει τη διάλυση ασβεστίου από τα δόντια
- Αυξάνει την απορρόφηση ασβεστίου από τα δόντια
- Μειώνει τον πολλαπλασιασμό των μικροβίων
Κάνει τα δόντια πιο σκληρά και ως εκ τούτου πιο ανθεκτικά απέναντι στα οξέα, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη τερηδόνας.
- Πώς λαμβάνουμε το φθόριο καθημερινά;
Η οδοντόπαστα είναι το καλύτερο μέσο πρόληψης της τερηδόνας, αφού μεταφέρει το φθόριο στα δόντια καθημερινά. Με αυτόν τον τρόπο, εξασφαλίζεται η συνεχής παρουσία φθορίου σε χαμηλές συγκεντρώσεις στο σάλιο.
Το στοματικό διάλυμα ενισχύει τη δράση της φθοριούχου οδοντόπαστας και αυξάνει την προστασία έναντι της τερηδόνας.
Τα δισκία φθορίου είναι πολύ αποτελεσματικά σε παιδιά ψηλού κινδύνου.
- Πώς λαμβάνουμε το φθόριο στο ιατρείο;
Η φθορίωση είναι η τοπική εφαρμογή φθορίου σε μορφή ζελέ ή βερνικιού, το οποί τοποθετείται από οδοντίατρο. Το φθόριο αυτό, απορροφάται από τα δόντια και απελευθερώνεται καθημερινά, ενώ αντιδρά χημικά με το ασβέστιο δημιουργώντας φθοριούχο ασβέστιο, το οποίο ενσωματώνεται στα δόντια και κάνει την επιφάνεια τους σκληρότερη.
Η φθορίωση σε τακτά χρονικά διαστήματα (κάθε 3-6 μήνες ανάλογα με τον κίνδυνο του ασθενή να αναπτύξει τερηδόνα), μειώνει τις τερηδόνες στο 35-40%.
- Ποιοι είναι υποψήφιοι για φθορίωση στο οδοντιατρείο;
- Όλα τα παιδιά νηπιακής και προσχολικής ηλικίας για δημιουργία ανθεκτικών δοντιών
- Παιδιά οι έφηβοι με ενεργή τερηδόνα ή με ενδείξεις κινδύνου ανάπτυξης τερηδόνας
- Παιδιά ή έφηβοι με λευκές κηλίδες που υποδουλώνουν απώλεια ασβεστίου από τα δόντια
- Παιδιά με ορθοδοντικούς μηχανισμούς
- Άτομα με οδοντική υπερευαισθησία
Η φθορίωση ενδείκνυται να ξεκινήσει στη νηπιακή ηλικία και να τελειώνει μεταξύ 18-20 χρονών.
- Πώς αποφεύγουμε την υπερδοσολογία;
- Χρησιμοποιείστε σωστή δόση οδοντόπαστας, αναλόγως της ηλικίας και των αναγκών σας
- Επιβλέπεται τα παιδιά όταν βουρτσίζουν τα δόντια τους, μέχρι την ηλικία των 8 ετών
- Αποφύγετε τη χρήση στοματικών διαλυμάτων πριν την ηλικία των 6-7 χρονών, μέχρι το παιδί να είναι σε θέση να φτύνει και να μην το καταπίνει
- Μην ετοιμάζετε όλα τα γάλατα του μωρού σας με φθοριούχο νερό. Μάθετε τις ποσότητες που του αναλογούν.
Σωστή δόση οδοντόπαστας
| Ηλικία | Συγκέντρωση Φθορίου | Ποσότητα οδοντόπαστας |
| 6-24 μηνών | 500 ppm | Μπιζέλι |
| 24 μηνών – 6 ετών | 1000 ppm | Μπιζέλι |
| 6+ | 1450 – 1500 ppm | Να καλύπτει την οδοντόβουρτσα |
Ο οδοντίατρος ανάλογα με τον κίνδυνο του παιδιού να αναπτύξει τερηδόνα, μπορεί να προσαρμόσει τη
δόση της οδοντόπαστας και την περιεκτικότητα της σε φθόριο.
1 Μύθος: Το φθόριο είναι τοξικό. Είναι;
Το φθόριο δεν είναι καθόλου τοξικό όταν χρησιμοποιείται τοπικά, μέσω της οδοντόπαστας, της φθορίωσης στο ιατρείο ή της χρήσης στοματικών διαλυμάτων.
Επίσης το φθόριο δεν είναι τοξικό όταν χρησιμοποιείται στη σωστή δόση συστεμικά, δηλαδή όταν καταπίνεται με το νερό.
Η φθορίαση είναι η μόνη επιστημονικά αποδεδειγμένη παρενέργεια από υπερκατανάλωση φθορίου. Η φθορίαση μπορεί να συμβεί, όταν το φθόριο καταπίνεται επί καθημερινής βάσης σε διπλάσια ποσότητα από το επιτρεπόμενο όριο, σε ηλικίες μικρότερες των 8 ετών και εμφανίζεται ως βλάβη στο σμάλτο των μόνιμων δοντιών.
Η φθορίαση είναι πιο συχνή σε χώρες που το νερό είναι φθοριωμένο. Στην Κύπρο το νερό δεν είναι φθοριωμένο, έτσι η πιθανότητα φθορίασης είναι σχεδόν ανύπαρκτη.
Οι υπόλοιπες παρενέργειες που αναφέρονται, μπορεί να προκληθούν μόνο από τεράστιες δόσεις φθορίου ( 8 φορές περισσότερο), κάτι το οποίο είναι εξωπραγματικό στην καθημερινότητα.
Πηγή: Παιδοδοντιατρική Εταιρεία Κύπρου
